De nervus vagus als verkeerslicht

Als kind was ik een tijd lang behoorlijk angstig om naar bed te gaan. Te gaan slapen. En, wie weet, nooit meer wakker te worden. Een onverdraaglijke gedachte vond ik dat. Ik zong mezelf in slaap. Pas veel later ontdekte ik waarom zingen zo helpend was. Dat er simpelweg een wetenschappelijke verklaring voor was.

Mijn zenuwstelsel gaf aan: Pas op! Gevaar! Je kunt dood gaan! En zingen bracht mijn zenuwstelsel tot rust.

Hoe? Een korte uitleg:

Ons zenuwstelsel reageert automatisch op stress en veiligheid. Dat gebeurt niet alleen in je hoofd, maar in je hele lijf. De nervus vagus – een lange zenuw die van je hersenen via je keel, hart en longen naar je buik loopt – speelt daarin een sleutelrol.

Als je zenuwstelsel zich veilig voelt, kun je ontspannen, ademen, contact maken en genieten. Als het spanning voelt, ga je vechten, vluchten of juist bevriezen.

Je zou het zenuwstelsel kunnen vergelijken met een verkeerslicht:

• Groen – Veilig & verbonden (ventrale vagus)

  Je voelt je rustig, aanwezig, in contact. Er is ruimte om te spelen, leren, lief te hebben.

  
  

• Oranje – Strijd of vlucht (sympathisch systeem)

  Je lichaam staat in actie: hartslag omhoog, spieren gespannen, je bent alert. Handig bij gevaar, maar vermoeiend als het te lang duurt.

  
  

• Rood – Bevriezen of afsluiten (dorsale vagus)

  Je systeem trekt de stekker eruit. Je voelt je leeg, zwaar of afgesloten.

Met je stem en adem kun je dit verkeerslicht beïnvloeden. Door te ademen, klanken te maken, te zingen, bewust te ademen geef je je lijf het signaal: het is veilig, je mag terug naar groen.”

Je komt uit de stress-stand en er ontstaat ruimte om je vrijer en levendiger te voelen.

Wat een cadeautje hè, die stembanden die je altijd bij je hebt en kunt gebruiken.

Ervaar het maar eens.

Leg even een hand op je borst en een hand op je buik. Sluit je ogen als dat prettig voelt.

1. Adem rustig in door je neus, en laat je buik zachtjes meebewegen.

2. Op je uitademing maak je een zachte klank, bijvoorbeeld 'mmm' of 'mmaaaa' of 'aaa'. Laat het trillen in je keel, borst of buik.

3. Herhaal dit drie keer.

Voel maar: je lijf wordt rustiger, je adem stroomt dieper, je hoofd ontspant. Dit is hoe je jouw zenuwstelsel een seintje geeft: 'het is veilig, je mag terug naar groen.'