Waarom je keel dichtklapt bij spanning

en hoe je de ruimte terugwint

Ken je dat gevoel? Je wilt iets zeggen, maar er komt niets uit. Je keel zit dicht, je stem klinkt dun of breekt. Soms lijkt het zelfs alsof er letterlijk een brok in je keel zit. Je probeert door te zetten, maar hoe meer je dat doet, hoe stroever het gaat.

Wat er in je lijf gebeurt

Je keel is één van de meest gevoelige plekken van je lichaam. Spanning grijpt hier razendsnel vast. De spieren rond je strottenhoofd trekken samen, je adem stokt, en je stem krijgt minder ruimte.

Vanuit de polyvagaal theorie weten we dat dit een oeroud beschermingsmechanisme is. Als je zenuwstelsel dreiging ervaart – of dat nu een spannend gesprek is, een emotie die je liever niet toont, of de angst om afgewezen te worden – schakelt je lijf in de verdedigingsstand. En vaak sluit de keel zich als eerste. Niet omdat er iets mis is met jou, maar omdat je lichaam denkt: “Veiligheid eerst.”

De oeroude functie van dichtklappen

Dat de keel zich afsluit, heeft een diepgewortelde functie in onze overleving:

1. Beschermen van de ademweg

   
   

   De stemplooien en het strottenhoofd kunnen zich reflexmatig sluiten om te voorkomen dat er gevaarlijke stoffen, water of rook de longen binnendringen. Zo voorkom je verstikking of beschadiging.

   
   

2. Geluid dempen

   
   

   In een gevaarlijke situatie kon stilte letterlijk levensreddend zijn. Het dichtknijpen van de keel voorkomt dat je per ongeluk een kreet slaakt en jezelf verraadt aan roofdieren of vijanden.

   
   

3. Bevriezingsreactie (freeze)

   
   

   Naast vechten of vluchten is bevriezen een oeroude strategie. Het lijf spant zich in, adem stokt, keel sluit – en je blijft klein en stil, in de hoop dat gevaar jou voorbijgaat.

   
   

Je keel dichtklappen is dus geen teken van falen, maar een reflex die jou ooit veilig moest houden. Alleen… in de wereld van nu is spreken meestal niet levensgevaarlijk. Toch reageert je lichaam alsof dat nog steeds zo is.

Waarom juist de keel?

De keel is de doorgang tussen je binnenwereld en de buitenwereld. Hier komt je stem naar buiten, hier laat je horen wat er in jou leeft. Als je je niet gehoord of niet veilig voelt, blokkeert dit gebied al snel.

Veel vrouwen herkennen dit: slim, creatief, expressief van binnen – maar zodra de stem naar buiten moet, voelt het ineens klein of gespannen. En dat maakt weer dat je jezelf terughoudt, terwijl er juist vuur en waarheid in je ligt.

Een kleine oefening

Gelukkig kun je zelf iets doen om je keel weer wat ruimte te geven. Heel eenvoudig:

• Leg je hand tegen je borstbeen.

• Adem rustig uit en laat daarbij een zucht of een zachte brom ontsnappen.

• Voel hoe de trilling door je keel en borst gaat.

• Of neurie een lage toon en luister van binnenuit naar het zachte resoneren

  
  
  
  

Je zult merken dat je keel zich ontspant en dat er ruimte komt om vrijer te ademen én te spreken. Hoe meer ruimte er in je keel ontstaat, hoe vrijer jij jezelf kunt laten horen. En dat gaat verder dan klank alleen: het gaat over zichtbaar durven zijn, gehoord worden, en je plek innemen in de wereld.

Wil je dat ontdekken en oefenen in een veilige setting, dan nodig ik je van harte uit in mijn Stemwerkplaats.